آموزش الگوی ابر سیاه (Dark Cloud)

در تحلیل تکنیکال، الگوهای کندلی ابزارهایی قدرتمند برای پیش‌بینی روند آتی قیمت هستند. این الگوها، حاصل نبرد خریداران و فروشندگان هستند و اطلاعات ارزشمندی را در مورد احساسات بازار و احتمال تغییر روند در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند. یکی از این الگوهای بازگشتی نزولی، الگوی ابر سیاه (dark cloud) است. این الگو، همان‌طور که از نامش پیداست، می‌تواند نشانه‌ای از تیره شدن چشم‌انداز بازار و احتمال کاهش قیمت‌ها باشد.

در این مقاله از معامله گر ایرانی به بررسی عمیق الگوی ابر سیاه می‌پردازیم. می‌آموزیم که الگوی ابر سیاه (Dark Cloud) چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، چگونه آن را شناسایی کنیم، چه کاربردهایی دارد و چگونه می‌توان با استفاده از آن، استراتژی‌های معاملاتی موفقی را طراحی کرد. همچنین، مثال‌های واقعی از بازارهای مختلف (سهام، فارکس، ارز دیجیتال) ارائه می‌دهیم و نکات کلیدی معامله با این الگو را مرور می‌کنیم. برای یادگیری بیشتر، می‌توانید مطلب آموزش فارکس را در سایت ما مطالعه کنید.

الگوی ابر سیاه (Dark Cloud) چیست؟

الگوی ابر سیاه پوشاننده (Dark Cloud Cover)، یک الگوی کندلی بازگشتی نزولی است که معمولاً در انتهای یک روند صعودی شکل می‌گیرد و هشدار می‌دهد که ممکن است روند صعودی به پایان رسیده باشد و شاهد کاهش قیمت‌ها باشیم. این الگو از دو کندل تشکیل می‌شود.

کندل اول، یک کندل صعودی بلند (سبز یا سفید) که نشان‌دهنده ادامه روند صعودی است. این کندل، نشان می‌دهد که خریداران همچنان کنترل بازار را در دست دارند و قیمت‌ها در حال افزایش هستند. کندل دوم هم یک کندلی نزولی (قرمز یا سیاه) که بالاتر از قیمت بسته شدن کندل اول باز می‌شود (شکاف یا گپ بالا). این شکاف، می‌تواند نشانه‌ای از خوش‌بینی بیش از حد و هیجان در بازار باشد. اما نکته کلیدی اینجاست که این کندل نزولی، حداقل تا 50% بدنه کندل صعودی قبلی نفوذ می‌کند و پایین‌تر از نقطه میانی آن بسته می‌شود. این نفوذ، نشان‌دهنده ورود قدرتمند فروشندگان به بازار و غلبه آن‌ها بر خریداران است.

الگوی ابر سیاه در واقع، نشان‌دهنده تغییر ناگهانی در احساسات بازار است. در ابتدا، خریداران با ایجاد یک شکاف (گپ) رو به بالا، هیجان‌زده به نظر می‌رسند. اما فروشندگان به سرعت وارد عمل می‌شوند و با پایین کشیدن قیمت، نه تنها شکاف را پر می‌کنند، بلکه به طور قابل توجهی به بدنه کندل صعودی قبلی نفوذ می‌کنند. این امر، نشان می‌دهد که خریداران اولیه، احتمالاً در حال خروج از بازار هستند و فروشندگان جدید، با قدرت وارد شده‌اند.

ویژگی‌های کلیدی الگوی ابر سیاه در تحلیل تکنیکال

برای اینکه بتوان الگوی ابر سیاه (dark cloud) را به درستی شناسایی کرد و از آن در معاملات استفاده نمود، باید با ویژگی‌های کلیدی آن آشنا باشیم. این ویژگی‌ها، در واقع، شروط لازم برای تشکیل یک الگوی ابر سیاه معتبر هستند:

• الگوی دو کندلی: این الگو حتماً باید از دو کندل متوالی تشکیل شده باشد.
• روند صعودی: الگوی ابر سیاه در انتهای یک روند صعودی شکل می‌گیرد. این روند صعودی می‌تواند کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت باشد.
• کندل صعودی بلند: کندل اول، یک کندل صعودی بلند و قوی است که نشان‌دهنده تسلط خریداران بر بازار است. هر چه این کندل بلندتر باشد، نشان‌دهنده قدرت بیشتر روند صعودی قبلی است.
• کندل نزولی: کندل دوم، یک کندل نزولی است که بالاتر از قیمت بسته شدن کندل اول باز می‌شود (شکاف بالا) و حداقل تا 50% بدنه کندل صعودی نفوذ می‌کند و پایین‌تر از نقطه میانی آن بسته می‌شود.
• نفوذ حداقل 50%: نفوذ کندل نزولی به داخل بدنه کندل صعودی، باید حداقل 50% باشد. هر چه این نفوذ بیشتر باشد، الگو قوی‌تر است. در حالت ایده‌آل، کندل نزولی باید بیش از دو سوم بدنه کندل صعودی را پوشش دهد.
• تایید الگو: برای اطمینان بیشتر، می‌توان منتظر کندل‌های بعدی بود. اگر کندل‌های بعدی نزولی باشند، الگو تایید می‌شود.

 نحوه شناسایی الگوی ابر سیاه

برای شناسایی الگوی ابر سیاه در نمودار قیمت، ابتدا باید یک روند صعودی مشخص را تشخیص دهید. سپس، به دنبال یک کندل صعودی بلند و قوی باشید که نشان‌دهنده ادامه روند صعودی باشد. کندل بعدی، کندل سرنوشت‌ساز است! این کندل باید بالاتر از قیمت بسته شدن کندل صعودی قبلی باز شود (ایجاد یک شکاف یا گپ رو به بالا)، اما در ادامه، به یک کندل نزولی تبدیل شود و حداقل تا 50% بدنه کندل صعودی قبلی نفوذ کند و پایین‌تر از نقطه میانی آن بسته شود.

برای اطمینان بیشتر، می‌توانید منتظر کندل‌های بعدی بمانید؛ اگر کندل‌های بعدی هم نزولی بودند، الگوی ابر سیاه تایید می‌شود و می‌توانید به فکر معاملات فروش باشید. همچنین، استفاده از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال می‌تواند به تایید الگو کمک کند.

شرایط لازم برای تشکیل الگوی ابر سیاه

برای اینکه یک الگوی dark cloud cover معتبر داشته باشیم، علاوه بر شناسایی ظاهری الگو، باید شرایط خاصی نیز برقرار باشد. این شرایط، به ما کمک می‌کنند تا الگوهای واقعی را از الگوهای ضعیف یا کاذب تشخیص دهیم:

• وجود روند صعودی: همانطور که گفته شد، الگوی ابر سیاه یک الگوی بازگشتی نزولی است و باید در انتهای یک روند صعودی شکل بگیرد. این روند صعودی می‌تواند کوتاه‌مدت، میان‌مدت یا بلندمدت باشد، اما باید به وضوح قابل تشخیص باشد.
• بدنه بلند کندل‌ها: هر دو کندل الگو (صعودی و نزولی) باید بدنه‌های نسبتاً بلندی داشته باشند. این نشان‌دهنده قدرت خریداران و فروشندگان در آن بازه زمانی است. کندل‌های با بدنه کوتاه (مانند دوجی‌ها) معمولاً اعتبار کمتری دارند و نمی‌توانند به تنهایی الگوی ابر سیاه را تشکیل دهند.
• شکاف (گپ) بالا: وجود شکاف بین قیمت بسته شدن کندل صعودی و قیمت باز شدن کندل نزولی، یکی از الزامات الگوی ابر سیاه است. این شکاف، نشان‌دهنده تغییر ناگهانی در احساسات بازار و ورود ناگهانی فروشندگان است. هر چه این شکاف بزرگتر باشد، نشان‌دهنده هیجان بیشتر در بازار و احتمالاً قدرت بیشتر الگو است.
• نفوذ کافی: کندل نزولی باید حداقل تا 50% بدنه کندل صعودی قبلی نفوذ کند. در حالت ایده‌آل، این نفوذ باید بیشتر از 50% باشد (مثلاً 60%، 70% یا بیشتر). هر چه نفوذ بیشتر، اعتبار الگو هم بیشتر می‌شود، زیرا نشان‌دهنده قدرت بیشتر فروشندگان و تسلط آن‌ها بر بازار است.

تفاوت الگوی ابر سیاه با سایر الگوهای کندلی

الگوی ابر سیاه (dark cloud)، اگرچه یک الگوی بازگشتی نزولی است، اما تنها الگوی موجود در این دسته نیست. درک تفاوت‌های این الگو با الگوهای مشابه، به شما کمک می‌کند تا تحلیل دقیق‌تری از نمودار قیمت داشته باشید و از سیگنال‌های کاذب دوری کنید.

الگوی پوشای نزولی (Bearish Engulfing):

همان طور که در تصویر مشاهده می‌کنید،الگوی پوشای نزولی، شباهت زیادی به الگوی ابر سیاه دارد، اما یک تفاوت کلیدی، قدرت سیگنال آن را افزایش می‌دهد. در الگوی پوشای نزولی، کندل نزولی دوم، به طور کامل بدنه کندل صعودی اول را می‌پوشاند. یعنی قیمت باز شدن کندل نزولی، بالاتر از قیمت بسته شدن کندل صعودی است و قیمت بسته شدن کندل نزولی، پایین‌تر از قیمت باز شدن کندل صعودی قرار می‌گیرد.

تفاوت الگوی پوشای نزولی با ابر سیاه: در الگوی ابر سیاه، کندل نزولی فقط بخشی از بدنه کندل صعودی را پوشش می‌دهد. علاوه بر این، الگوی پوشای نزولی، به دلیل پوشش کامل کندل قبلی، معمولاً سیگنال قوی‌تری نسبت به الگوی ابر سیاه محسوب می‌شود و احتمال بیشتری برای بازگشت روند را نشان می‌دهد.

کندل هارامی (Harami)

الگوی هارامی، یک الگوی کندل است که نشان‌دهنده تردید و عدم قطعیت در بازار است. این الگو از دو کندل تشکیل می‌شود: یک کندل بزرگ که نشان‌دهنده روند قبلی است و یک کندل کوچک که درون آن قرار دارد. تشکیل این الگو اغلب نشان می‌دهد که قدرت روند قبلی در حال کاهش است و ممکن است بازار به زودی تغییر جهت دهد.

تفاوت الگوی کندل هارامی با ابر سیاه: در الگوی هارامی، کندل دوم کاملاً داخل کندل اول قرار دارد، در حالی که در ابر سیاه، کندل دوم بخشی از بدنه کندل اول را پوشش می‌دهد. از طرفی ابر سیاه سیگنال قوی‌تری برای تغییر روند است، در حالی که هارامی سیگنال ضعیف‌تری است و نیاز به تایید با سایر اندیکاتورها دارد.

نکته: برای کسب اطلاعات بیشتر با این الگو، مقاله استراتژی های معاملاتی با استفاده از کندل هارامی را مطالعه کنید.

الگوی نفوذی (Piercing Pattern)

الگوی نفوذی، دقیقاً متضاد الگوی ابر سیاه است. این الگو، یک الگوی بازگشتی صعودی است که در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد و از دو کندل تشکیل می‌شود:

• کندل اول: یک کندل نزولی بلند.
• کندل دوم: کندلی که صعودی که پایین‌تر از قیمت بسته شدن کندل اول باز می‌شود (شکاف پایین) و حداقل تا 50% بدنه کندل نزولی قبلی نفوذ می‌کند.

تفاوت الگوی نفوذی با ابر سیاه: الگوی نفوذی، یک الگوی صعودی است، در حالی که الگوی ابر سیاه، یک الگوی نزولی است.

کندل دوجی (Dragonefly Doji)

الگوی دوجی یک کندل است که در آن قیمت باز و بسته شدن تقریباً برابر است. این الگو نشان‌دهنده تعادل بین نیروهای عرضه و تقاضا است و می‌تواند به عنوان یک سیگنال خنثی یا حتی تغییر روند در نظر گرفته شود. دوجی‌ها معمولاً دارای فتیله‌های بلندی هستند که نشان‌دهنده نوسانات قیمت در طول روز است. کندل دوجی، شکل‌های مختلفی دارد.

تفاوت الگوی کندل دوجی با ابر سیاه: تفاوت اصلی این دو الگو، در قدرت سیگنال است. دوجی می‌تواند سیگنالی برای تغییر روند باشد، اما به تنهایی قدرت پیش‌بینی چندانی ندارد و معمولاً برای تأیید سیگنال‌های دیگر استفاده می‌شود.

نکته: برای کسب اطلاعات بیشتر با این الگو، مقاله چگونه با استفاده از کندل دوجی معامله کنیم؟ را مطالعه کنید.

ستاره عصرگاهی (Evening Star)

ستاره عصرگاهی، یک الگوی سه کندلی است که در انتهای روند صعودی شکل می‌گیرد و نشانه‌ای از بازگشت نزولی است:

• کندل اول: کندل صعودی بلند.
• کندل دوم: کندل کوچک که می‌تواند صعودی، نزولی یا دوجی باشد. این کندل، معمولاً با یک شکاف (گپ) نسبت به کندل اول باز می‌شود (اما وجود شکاف الزامی نیست).
• کندل سوم: یک کندل نزولی بلند که به طور قابل توجهی به داخل بدنه کندل اول نفوذ می‌کند.

تفاوت الگوی ستاره عصرگاهی با ابر سیاه: ستاره عصرگاهی، یک الگوی سه کندلی است، در حالی که ابر سیاه، دو کندل دارد. کندل دوم در ستاره عصرگاهی، لزوماً شکاف ندارد و می‌تواند هر نوع کندلی باشد، اما در ابر سیاه، حتماً باید شکاف وجود داشته باشد.

 الگوی توییزر سقف (Tweezer Top)

الگوی توییزر سقف، یک سیگنال فروش قوی در انتهای یک روند صعودی است. این الگو از دو کندل تشکیل شده که سقف‌های تقریباً یکسانی دارند: اولین کندل یک کندل صعودی و کندل دوم یک کندل نزولی است.

تفاوت الگوی توییزر سقف با ابرسیاه: در الگوی ابر سیاه، کندل دوم به طور قابل توجهی بالاتر از کندل اول باز می‌شود و سپس به شدت سقوط می‌کند، در حالی که در الگوی توییزر سقف، هر دو کندل سقف تقریباً یکسانی دارند.

نکته: برای کسب اطلاعات بیشتر با این الگو، مقاله آنچه باید در مورد الگوی کندلستیک توییزر (انبرک) سقف بدانید! را مطالعه کنید.

اهمیت الگوی کندلی ابر سیاه در معاملات

الگوی ابر سیاه، به عنوان یکی از نشانه‌های قدرتمند تغییر روند در تحلیل تکنیکال، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این الگو، نه تنها به عنوان یک سیگنال بازگشتی نسبتاً قوی عمل می‌کند و احتمال پایان یافتن روند صعودی و آغاز یک حرکت نزولی را گوشزد می‌کند، بلکه دریچه‌ای به روانشناسی و احساسات حاکم بر بازار نیز می‌گشاید.

ظاهر شدن الگوی ابر سیاه، به وضوح نشان می‌دهد که چگونه فروشندگان، با عزمی راسخ و قدرتی قابل توجه، وارد میدان شده و توانسته‌اند ابتکار عمل را از دست خریداران خارج کنند. این تغییر ناگهانی در موازنه قدرت، می‌تواند معامله‌گران را نسبت به ادامه روند صعودی مردد کند و آن‌ها را به تجدید نظر در استراتژی‌های خود وادار سازد.

علاوه بر این، الگوی ابر سیاه، با مشخص کردن نقاط کلیدی در نمودار قیمت، به معامله‌گران در تعیین نقاط ورود به معاملات فروش (Short) و همچنین تنظیم نقاط خروج از معامله (چه برای محافظت از سود در معاملات خرید قبلی و چه برای محدود کردن ضرر در معاملات فروش) کمک شایانی می‌کند. به عبارت دیگر، این الگو، همچون یک تابلوی راهنما، مسیر احتمالی آینده قیمت را تا حدودی روشن‌تر می‌سازد.

  کاربردهای عملی الگوی ابر سیاه در بازارهای مالی

شناسایی الگوی ابر سیاه (dark cloud)، به تنهایی کافی نیست؛ معامله‌گران حرفه‌ای از این الگو در کنار سایر ابزارها و استراتژی‌های خود استفاده می‌کنند تا تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرند. در اینجا به چند کاربرد عملی این الگو اشاره می‌کنیم:

• معاملات فروش (Short): پس از مشاهده و تایید الگوی ابر سیاه، می‌توان با رعایت اصول مدیریت سرمایه، وارد معامله فروش شد. یعنی می‌توانید با دیدن این الگو، به فکر فروش سهام، ارز یا هر دارایی دیگه‌ای باشید که نمودارش را بررسی می‌کنید.
• بستن معاملات خرید (Long): اگر در یک معامله خرید قرار دارید و الگوی ابر سیاه را مشاهده کردید، این الگو می‌تواند هشداری برای بستن معامله خرید و خروج از بازار باشد. چون ممکن است قیمت بخواهد برگردد و دیگر صعودی نباشد.
• تایید سایر تحلیل‌ها: می‌توان از الگوی ابر سیاه پوشا به عنوان تاییدیه‌ای برای سایر تحلیل‌های تکنیکال یا بنیادی استفاده کرد. یعنی اگر تحلیل‌های دیگر شما هم می‌گویند که احتمالاً قیمت می‌خواهد کاهش یابد، دیدن این الگو می‌تواند اطمینان شما را بیشتر کند.

استراتژی‌های معاملاتی با استفاده از الگوی ابر سیاه

الگوی ابر سیاه (dark cloud)، به تنهایی سیگنال‌های ارزشمندی ارائه میدهد، اما معامله‌گران حرفه‌ای معمولاً از این الگو در قالب استراتژی‌های معاملاتی مشخص و همراه با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده می‌کنند. در اینجا، سه رویکرد معاملاتی متفاوت با الگوی ابر سیاه را بررسی می‌کنیم:

استراتژی محافظه‌کارانه: صبر، کلید اطمینان

اگر از آن دسته معامله‌گرانی هستید که ترجیح می‌دهید با احتیاط بیشتری عمل کنید و از ریسک‌های غیرضروری دوری کنید، این استراتژی برای شما مناسب است.

1. منتظر تایید بمانید: اجازه دهید الگوی ابر سیاه به طور کامل شکل بگیرد و کندل دوم (کندل نزولی) بسته شود. این کار، احتمال ورود به معاملات اشتباه را کاهش می‌دهد.
2. دستور فروش با کمی فاصله: پس از بسته شدن کندل دوم، یک دستور فروش (Sell Order) در قیمتی پایین‌تر از کف کندل دوم قرار دهید. این فاصله، به عنوان یک “بافر” عمل می‌کند و از فعال شدن دستور فروش در صورت نوسانات جزئی قیمت جلوگیری می‌کند.
3. حد ضرر محافظه‌کارانه: حد ضرر (Stop Loss) را بالای سقف کندل دوم (یا کمی بالاتر از آن) قرار دهید. این کار، سرمایه شما را در برابر حرکت‌های ناگهانی و خلاف جهت قیمت محافظت می‌کند.
4. حد سود منطقی: حد سود (Take Profit) را بر اساس سطوح حمایت بعدی (نقاطی که احتمال می‌رود قیمت در آنجا با حمایت خریداران مواجه شود) یا با استفاده از نسبت ریسک به ریوارد (مثلاً 2:1 یا 3:1) تعیین کنید. به عنوان مثال، اگر حد ضرر شما 100 تومان است، حد سود را 200 یا 300 تومان پایین‌تر قرار دهید.

استراتژی تهاجمی: ورود سریع، ریسک بیشتر

این استراتژی، برای معامله‌گران جسورتر و ریسک‌پذیرتر مناسب است که به دنبال کسب سود سریع‌تر هستند.

1. 1. ورود زودهنگام: به محض مشاهده الگوی ابر سیاه (حتی قبل از بسته شدن کندل دوم)، وارد معامله فروش شوید. این کار، به شما امکان می‌دهد تا در قیمت بهتری وارد معامله شوید، اما ریسک بیشتری نیز دارد.

1. حد ضرر فشرده: حد ضرر را بالای سقف کندل دوم قرار دهید.
2. حد سود منعطف: حد سود را بر اساس سطوح حمایت بعدی یا با استفاده از نسبت ریسک به ریوارد تعیین کنید. از آنجایی که زودتر وارد معامله شده‌اید، می‌توانید حد سود را کمی دورتر قرار دهید تا پتانسیل سود بیشتری داشته باشید.

استراتژی ترکیبی: هوشمندی در معامله

این استراتژی، تعادلی بین دو رویکرد قبلی ایجاد می‌کند و سعی دارد از مزایای هر دو استفاده کند.

1. صبر برای تشکیل الگو: منتظر بمانید تا الگوی ابر سیاه به طور کامل شکل بگیرد.
2. تایید با ابزارهای دیگر: از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال (مانند اندیکاتورها، اسیلاتورها، خطوط روند و…) برای تایید الگو استفاده کنید. به عنوان مثال، می‌توانید از اندیکاتورهایی مانند RSI یا MACD استفاده کنید تا ببینید آیا آن‌ها هم سیگنال فروش می‌دهند یا خیر. یا می‌توانید از خطوط روند برای تایید شکست روند صعودی استفاده کنید.
3. ورود با مدیریت سرمایه: در صورت تایید الگو توسط سایر ابزارها، با رعایت اصول مدیریت سرمایه، وارد معامله فروش شوید. یعنی فقط بخش کوچکی از سرمایه خود را درگیر این معامله کنید.

 

برای استفاده موثر از الگوی ابر سیاه (dark cloud)، توجه به چند نکته کلیدی ضروری است. برخی از مهم‌ترین آن‌ها عبارت است از:

• اگرچه این الگو در تمام تایم‌فریم‌ها قابل مشاهده است، اما در تایم‌فریم‌های بالاتر (مانند روزانه و هفتگی) اعتبار و قدرت پیش‌بینی‌کنندگی بیشتری دارد، چرا که نویزهای بازار کمتر شده و الگوها واضح‌تر ظاهر می‌شوند.
• علاوه بر تایم‌فریم، حجم معاملات نیز نقش مهمی در تایید اعتبار الگو دارد. افزایش حجم معاملات در کندل نزولی دوم، نشان‌دهنده ورود قوی‌تر فروشندگان به بازار و تایید جدی‌تر الگوی ابر سیاه است.
• محل تشکیل الگو از اهمیت بالایی برخوردار است. اگر الگوی ابر سیاه در نزدیکی یک سطح مقاومت کلیدی (مانند یک خط روند نزولی بلندمدت، یک میانگین متحرک مهم، یا سطوح مقاومتی که قبلاً قیمت به آن‌ها واکنش نشان داده) شکل بگیرد، اعتبار آن به مراتب بیشتر خواهد بود.
•  الگوی ابر سیاه، به تنهایی یک استراتژی معاملاتی کامل نیست. برای افزایش دقت و اطمینان، توصیه می‌شود که این الگو را در کنار سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال (مانند اندیکاتورها، اسیلاتورها و الگوهای قیمتی دیگر) به کار ببرید. ترکیب این الگو با استراتژی‌های معاملاتی کندل هارامی، می‌تواند قدرت تحلیل شما را افزایش دهد.
•  حتماً قبل از ورود به معامله بر اساس الگوی ابر سیاه، حد ضرر (Stop Loss) مناسبی را تعیین کنید تا در صورت نقض الگو و حرکت قیمت برخلاف پیش‌بینی شما، از زیان‌های سنگین جلوگیری شود. حد ضرر، خط قرمز شما در هر معامله است.
• اصطلاح “ابر سیاه صعودی” یک تضاد است. اگر الگویی به عنوان ابر سیاه شناخته می‌شود، به این معنی است که نشان‌دهنده یک حرکت نزولی است.

آیا الگوی ابرسیاه قابل اعتماد است؟

الگوی ابر سیاه (Dark Cloud Cover)، یک الگوی کندلی بازگشتی نزولی است که می‌تواند به معامله‌گران در شناسایی نقاط احتمالی پایان روند صعودی و شروع روند نزولی کمک کند. با این حال، همانند هر ابزار دیگری در تحلیل تکنیکال، این الگو نیز محدودیت‌های خاص خود را دارد و نباید به تنهایی مبنای تصمیم‌گیری قرار گیرد.

برای موفقیت در معاملات، این الگو را با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال ترکیب کنید، مدیریت ریسک را جدی بگیرید و از همه مهم‌تر، یک استراتژی معاملاتی مدون و مشخص داشته باشید. به یاد داشته باشید که تحلیل تکنیکال، یک علم قطعی نیست و همواره احتمال خطا وجود دارد.